سیستم اگزوز

سیستم اگزوز خودرو یکی از مهم‌ترین بخش‌های خودرو محسوب می‌شود. این بخش گازهای خروجی را از سیلندرها جمع آوری می‌کند، مواد مضر را حذف می‌کند، سطح سر و صدا را کاهش می‌دهد و گازهای تصفیه شده را در نقطه مناسبی از خودرو دور از سرنشینان تخلیه می‌کند. اگزوز سیستم پیچیده‌ای از لوله‌ها و دستگاه‌هایی است که چهار عملکرد ضروری را انجام می‌دهند: 

• جمع‌آوری گازها از موتور
• حذف سموم مضر از آن گازها
• کاهش صدای موتور 
• و تخلیه گازها به دور از سرنشینان خودرو

سیستم اگزوز ماشین بسته به موتور می‌تواند از یک یا دو کانال تشکیل شده باشد. مقاومت جریان باید طوری انتخاب شود که فشار برگشتی اگزوز تا حد امکان بر عملکرد موتور تأثیر بگذارد. برای اطمینان از عملکرد کامل سیستم اگزوز، باید آن را به عنوان یک کل در نظر گرفت و بر این اساس توسعه داد. این بدان معنی است که اجزای آن باید توسط مهندسان طراح هماهنگ با خودرو و موتور خاص باشد. 
هر موتور احتراق داخلی به دلیل انتشار ضربانی گازها از سیلندرها "صدای اگزوز" تولید می‌کند. این صدا باید با کاهش انرژی صوتی جریان گاز خروجی خاموش شود. در اینجا دو گزینه اساسی وجود دارد: جذب و انعکاس صدا در صدا خفه کن. این دو اصل به طور کلی در یک صدا خفه کن واحد ترکیب می‌شوند. محفظه‌های اگزوز و فلپ‌های اگزوز دیگر عناصر جاذب صدا و اصلاح کننده صدا هستند که می‌توانند برای حذف فرکانس‌های نامطلوب از نویز خروجی استفاده شوند. مبدل‌های کاتالیزوری همچنین دارای اثر جذب صدا هستند. سیستم اگزوز خودرو سیستمی است که در معرض ارتعاش است و خود از طریق فرکانس‌های طبیعی و ارتعاشاتی که به بدنه خودرو منتقل می‌شود، صدا تولید می‌کند. بنابراین هماهنگی دقیق کل سیستم در اینجا ضروری است. این شامل طراحی و مکان یابی تک تک عناصر سیستم اگزوز و نصب انعطاف‌پذیر آنها می‌شود. 

دانستن نحوه عملکرد سیستم اگزوز ماشین می‌تواند به شما کمک کند تا مشکلات آن را شناسایی کرده و بدانید که آیا زمان تعمیر سیستم اگزوز خودرو رسیده است یا نه! 

4 جزو سیستم اگزوز خودرو چیست ؟ 

یک سیستم اگزوز معمولی شامل چندین واحد است که توسط لوله‌های فلزی به هم متصل می‌شوند. اجزای سیستم اگزوز خودرو شامل 

• منیفولد اگزوز (Exhaust manifold) 
• مبدل کاتالیزوری (Catalytic converter) 
• صدا خفه کن (Muffler) 
• و لوله اگزوز (Tailpipes) 

هستند. در ادامه در مورد قطعات اگزوز بیشتر صحبت می‌کنیم. 

1. منیفولد اگزوز، یکی از اجزای سیستم اگزوز خودرو

منیفولد اگزوز که به عنوان هدر اگزوز (exhaust header) هم شناخته می شود، بخشی است که کل سیستم اگزوز ماشین شروع می‌شود. منیفولد به موتور خودرو متصل می‌شود تا گازهای حاصل از سوختن بنزین در سیلندرها را بگیرد. منیفولد شامل یک سری لوله است که با فلنج به درگاه‌های اگزوز موتور متصل هستند

2. مبدل کاتالیزور اگزوز 

داخل اگزوز ماشین یک مبدل کاتالیزور هم وجود دارد. گازهای زائد موتور از منیفولد توسط یک سری لوله به مبدل کاتالیزوری وارد می‌شوند. این گازها حاوی مواد سمی مانند مونوکسید کربن، اکسید نیتروژن و هیدروکربن هستند. مبدل کاتالیزوری فلزاتی مانند پالادیوم، رودیوم و پلاتین را در خود نگه می‌دارد. هنگامی که گازها از کنار این فلزات عبور می‌کنند، وقوع یک واکنش شیمیایی، نزدیک به 90% از این سموم را حذف می‌کند. 

3. صدا خفه کن 

در مرحله بعدی گازهای تمیز شده از طریق لوله‌ها به سمت صدا خفه کن حرکت می‌کنند. این بخش محفظه‌ای بیضی یا سیلندر شکل است که برای کاهش صدای موتور ماشین طراحی شده است. داخل صدا خفه کن مجموعه‌ای از لوله‌ها طراحی شده است تا امواج صوتی را هنگام عبور منعکس کنند. صدا خفه کن‌ها گاهی اوقات می‌توانند فشار برگشتی ایجاد کنند؛ زیرا سرعت جریان گازهای ورودی به صدا خفه کن از طریق واحد کاهش می یابد. فشار برگشتی می‌تواند بر عملکرد وسیله نقلیه تأثیر بگذارد.

4. لوله اگزوز، یکی دیگر از بخش‌های سیستم اگزوز ماشین 

لوله‌ها یک بخشی از سیستم اگزوز خودرو هستند که نقش مهمی هم دارند. خودرو پس از تمیز کردن گازها و کاهش صدا، هوای باقیمانده را از طریق لوله اگزوز به سمت عقب خودرو منتقل می‌‌کند و گاز موردنظر در آنجا به جو تخلیه می‌شود. 

چه زمانی باید سیستم اگزوز را چک کنیم؟ 

اگر سیستم اگزوز نشتی داشته باشد یا آسیب ببیند، سموم مضر می‌توانند وارد کابین شوند و راننده و مسافران را در معرض گازهای کشنده قرار دهند. در نتیجه، در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر ضروری است که به تعمیرکار مراجعه کنید:

• لرزش بیش از حد 
• از دست دادن قدرت 
• افزایش مصرف سوخت 
• دود غلیظی که از اگزوز بیرون می‌آید 
• سر و صدای غرش مانند (که معمولا ناشی از نشت اگزوز است)، ضربه زدن (اغلب به دلیل شکسته شدن صدا خفه کن) و صداهای بلند (علامت مشکل داشتن مبدل کاتالیزوری) 

سیستم اگزوز خودرو علاوه بر تمام عملکردهای پیچیده‌ای که باید انجام دهد، تحت فشارهای شدید نیز قرار دارد. مخلوط سوخت و هوا در سیلندرها به طور ناگهانی تا دمای 2400 درجه سانتیگراد گرم می‌شود. این باعث می‌شود که قبل از فرار به سیستم اگزوز با سرعت مافوق صوت، به شدت منبسط شود. این سطح صدا شبیه انفجار است و باید آن را کاهش داد. جدا از تنش‌های دما و فشار، سیستم اگزوز باید با ارتعاشات موتور و بدنه و همچنین ارتعاشات و تکان‌های جاده مقابله کند. سیستم اگزوز علاوه بر این باید در برابر خوردگی از داخل ناشی از گازهای داغ و اسید و از بیرون به شکل رطوبت، آب پاشیده شده و آب نمک مقاومت کند. همچنین این خطر وجود دارد که کاتالیزور از طریق گوگرد یا سرب موجود در سوخت مسموم شود. 

منبع: minit-tune | my-cardictionary